Geçtiğimiz günlerde merkez müdürümüz Dr. Yalçın KALKAN, ekibinde bulunan aynı zamanda NÜRDAM Danışma Kurulu üyelerimizden; İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Üniversitesi öğretim üyeleri Doç. Dr. Arif KÖSEMEN ve Doç. Dr. Sadullah ÖZTÜRK ile 15 günlük bir CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) ziyaretinde bulundu. CERN ile ortak yürütülen çalışmalar kapsamında, özellikle gazlı parçacık dedektörlerinde sorun haline gelen ve ilgili bilim çevrelerince sıklıkla tartışılan iyonik küme problemine özgün bir yaklaşım geliştiren Dr. Kalkan, elde ettiği sonuçları CERN RD51 işbirliği kapsamında bilim insanları ile paylaştı. Yakında literatür ile buluşacak bulgular; iyonik küme problemine çözüm arayışına yeni açılar kazandıracak, simülasyon programları ile yapılan hesaplamalara ilk defa iyonik küme etkisinin dikkate alınabilmesini sağlayacak öneme sahiptir. Araştırmanın ARGE çalışmaları TÜBİTAK tarafından desteklenmektedir.
Bunun yanında, Dr. Kalkan ve ekibi tarafından GEM (Gas Electron Multiplier) dedektörlerinde kullanılan yük çoğaltıcı yapraklarda selüloz türevi bir malzeme kullanılarak tamamen yerli ve orijinal bir yaprak geliştirilmiştir. Bu yaprak NÜRDAM laboratuvarlarında dedektör haline getirilmiş ve CERN RD51 laboratuvarlarında sinyal ve kazanç testlerine tabi tutulmuştur. Dedektör, yüksek voltajlarda sinyal üretme yetenekleri ile dikkatleri çekmeyi başarmıştır. İletkenliği kontrol edebilmek amacıyla, Epoksilenmiş Soya Yağı- Akrilik Asit Esteri malzemesi kullanılarak geliştirilen GEM yaprağı ise CERN RD51 laboratuvarlarında yapılan elektriksel karakterizasyon testlerinden başarı ile geçmiştir. Bu yeni nesil GEM yaprağı, NÜRDAM laboratuvarlarında temiz oda şartlarında dedektör haline getirilecek, sonrasında sinyal ve kazanç testlerine tabi tutulacaktır. Bu dedektörler, her aşaması yerli imkanlar ile tamamlanmış ilk GEM dedektörleridir. Yapılan çalışmalar, TENMAK (Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu) tarafından yürütücülüğünü Dr. Yalçın KALKAN’ın yaptığı proje kapsamında desteklenmektedir.
Ek olarak Avrupa Komisyonunun CERN’in bilimsel örgütlenmesinde yapacağı köklü değişiklikler yakından izlenmiş, yetkililerle çeşitli görüşmeler yapılmıştır. CERN’in yeni yapılanması içerisinde oluşturulacak DRD1 kodlu Gazlı Dedektörler Araştırma Grubuna üniversitemizin kurucu enstitü olarak katılması kesinleşmiş olup, resmi kontrat (MoI belgesi) için hazırlıklar devam etmektedir. Kurucu enstitülerin kesinleştirme işleminin tamamlanmasını takiben rektörümüz Sayın Prof. Dr. Mustafa ALİŞARLI ile CERN direktörü Sayın Fabiola GIANOTTI arasında resmi bir kontrat imzalanacaktır. Böylece üniversitemizde NÜRDAM ilk defa dolaysız ve resmi olarak CERN’e kayıtlı enstitü olarak çalışmalarını sürdürecektir. Bunun yanında yeni yapılandırılacak DRD3 Yarıiletken Dedektörler Araştırma Grubuna üniversitemizin kurucu enstitü olarak katılması için başvuruda bulunulmuş, yapılanma çalışmalarının başlaması beklenmektedir. Ayrıca Süperiletkenlik ile ilgili henüz ismi ve kodu açıklanmayan ve kurulum çalışmaları yeni başlayacak olan araştırma grubu için de girişimler devam etmektedir.
Böylece CERN bünyesinde en az üç ayrı araştırma grubunda resmi üye enstitü olarak dedektör ve sensör teknolojileri alanında çalışmalar yürütecek olan NÜRDAM, üniversitemizin uluslararası tanınırlığına katkıda bulunmanın yanında yeni fikirler ve global projeler içinde geniş bir zemin bulacaktır.
ibu.edu.tr